De afgelopen drie jaar hebben we als ZON gewerkt aan het maken van kaarten die de effecten van droogte laten zien in regio Oost. Dit hebben we gedaan door qua oppervlakte naar de grootste grondgebruiker te kijken: namelijk de landbouw. De kaarten geven inzicht in de waterbeschikbaarheid in onze regio, echter geven deze kaarten ook discussiepunten weer op weg naar 2050 en voor welke keuzes we staan. Deze kaarten roepen ook vragen op, daarom organiseerden we in november een webinar over dit thema.

Droogtegevoeligheidskaarten

De webinar werd door Teun Spek ingeleid. Doordat we naar de effecten van droogte op de landbouw willen laten zien, is er gekeken naar de gewassen en de effecten van droogte daarop. Tijdens de webinar liet Teun zien hoe de kaarten opgebouwd zijn en welke berekeningen achter de kaarten zitten. Een van zijn conclusies is dat het verhaal van de kaarten belangrijk is. Je hebt kennis nodig om de kaarten goed te interpreteren, daarom is ervoor gekozen om het beheer van de kaarten bij de waterschappen neer te leggen. De kaarten zullen in pdf-vorm op de website van ZON ter beschikking gesteld worden, voor gedetailleerdere informatie kan contact opgenomen worden met het waterschap.

Pitches van de waterschappen

De vier betrokken waterschappen in onze regio hielden alle vier een korte pitch over hoe zij naar de kaarten keken en wat zij verwachten ermee te gaan doen. De pitches waren in twee categorieën in te delen: als eerste de waterschappen die die de kaarten willen gebruiken in gebiedsprocessen. Verschillen tussen waterschappen werden hier ook zichtbaar, dat komt bijvoorbeeld doordat het Landelijk Hydrologisch Model niet overal even goed op orde is, bijvoorbeeld bij de Veluwe.

Een punt dat bij waterschap Vallei en Veluwe naar voren komt is dat er bij modellen gewerkt wordt met langdurige gemiddelden, maar daardoor verlies je veel informatie: de vraag hierbij is eigenlijk, kan je niet beter kijken naar duurlijnen en hoe je met de natte jaren de droge jaren kunt compenseren.

Bij waterschap Drents Overijsselse Delta is er goede grondwaterinformatie, zij kunnen de kaarten gebruiken in gebiedsprocessen. Een punt dat hier naar voren komt, is hoe neem je wateroverlast mee in de analyse van deze kaarten? Als ZON nemen we dit punt mee en kijken we hoe we dit bij de huidige kaarten kunnen toevoegen.

Bij waterschap Vechtstromen is kwam naar voren hoe je van deze stap naar handelingsperspectief komt. Uit de discussie blijkt dat daar verder op ingezoomd moet worden.

De tweede categorie gaat meer over het gebruik van de kaarten op strategisch niveau, omdat je met de kaarten geen voorspellingen kunt doen in de toekomst. Uit deze pitch kwam naar voren dat we nu vooral kijken naar hoe het watersysteem werkt en proberen de functies daarbij vast te houden. Maar eigenlijk zou je dit moeten omdraaien: wat zou met het veranderende klimaat het meest optimale gebruik van gewassen zijn?

Hoe nu verder?
Vanuit de werkgroep ZON zullen we kijken hoe we deze punten verder kunnen opnemen om het proces van waterbeschikbaarheid verder te brengen, waarbij we ook meer zullen stilstaan hoe we deze kaarten op een strategisch niveau beter kunnen inzetten.